Bacalar là một đầm phá dài và hẹp nằm ở bang Quintana Roo, gần biên giới giữa đất nước Mexico và Belize. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với làn nước xanh bảy màu. Từ xanh ngọc đến xanh coban rực rỡ mà còn có rạn san hô nước ngọt lớn nhất thế giới, được tạo thành từ hàng nghìn vi sinh vật và sự kết tủa của các khoáng chất cacbonat. Không chỉ nổi tiếng với màu nước bảy sắc, đầm phá Bacalar ở Mexico còn là nơi phát hiện ra sự sống cách đây 3,5 tỷ năm về trước.
Bacalar sở hữu stromatolite có tuổi đời hàng tỷ năm
Các nhà khoa học đã phát hiện bằng chứng về sự sống lâu đời nhất trên Trái đất, dưới đáy đầm Bacalar. Trong khi các vi sinh vật tại đầm Bacalar có niên đại từ vài thập kỷ đến hơn 9.000 năm tuổi. Thì stromatolite, hóa thạch sống của vi sinh vật đã tồn tại trên hành tinh xanh cách đây 3,5 tỷ năm.
Stromatolite là cấu trúc bồi tụ hóa sinh phân tầng với sự hỗ trợ của vi khuẩn lam. Phát triển cho đến khi chúng biến thành đá; và có thể nhìn thấy trên vùng nước nông. Những lớp trầm tích này giúp cải thiện môi trường tự nhiên của Bacalar. Khi các vi sinh vật tạo nên stromatolite lấy CO2 từ không khí. Sau đó chuyển hóa thành dạng cacbonat để dự trữ dưới đáy đầm nước. Hiện nay, các stromatolite có hình dạng súp lơ chỉ còn xuất hiện tại một vài địa điểm trên thế giới.
Stromatolite tại đầm nước Bacalar đang phải đối mặt với hai thách thức lớn. Con sông ngầm dài 450 km, một phần của hệ thống hang động. Và đường hầm dọc bán đảo Yucatan là nguồn cung cấp nước chính cho đầm Bacalar. Điều này giúp stromatolite phát triển mạnh hơn bình thường. Nằm nhô trên bề mặt của đầm Bacalar.
Hệ sinh thái của Bacalar đang gặp nguy hiểm
Tuy nhiên, hiện tượng Karst đặc trưng của những vùng núi đá vôi bị nước chảy xói mòi. Khiến lớp trầm tích tại Bacalar dễ tổn thương hơn trước sự thay đổi ở thượng nguồn. Nạn phá rừng nhiệt đới đã gia tăng theo cấp số nhân trong nhiều thập kỷ qua. Do các hoạt động nông nghiệp không bền vững. Khiến thuốc trừ sâu và phân bón theo con sông ngầm chảy vào đầm Bacalar vào mùa mưa.
Những kết quả đo đạc cho thấy nồng độ cao bất thường của nitơ và amoni tại “đầm bảy sắc”. Đặc biệt là khu vực gần thị trấn Bacalar. Thành phần của nước trong đầm thay đổi dẫn đến tảo và động vật thân mềm đang sinh sôi với tốc độ nhanh chóng. Đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh các vi sinh vật ở đầm Bacalar có thể phục hồi sau những biến động về môi trường trong thời gian qua.
Chính quyền cần có biện pháp để bảo tồn đầm Bacalar
Hoạt động du lịch giảm mạnh tạo cơ hội cho đầm nước dài 42 km phục hồi. Nhờ đó, những loài động vật như rái cá sông xuất hiện trở lại sau nhiều thập kỷ. Bacalar có khả năng khôi phục danh tiếng là “đầm bảy sắc”. Để hiện thực hóa điều này, nhà sinh học địa phương Silvana Ibarra thường xuyên nhắc du khách không được chạm vào hoặc ngồi trên stromatolite. Hay là hạn chế bôi kem chống nắng và trang điểm. Vì những hóa chất này khiến hóa thạch sống lâu đời nhất trên Trái Đất có nguy cơ diệt vong.
“Bacalar là khu bảo tồn thiên nhiên có môi trường mong manh, cần được bảo vệ cẩn thận”, Silvana Ibarra tiết lộ. Bên cạnh đó, trước khi hoạt động du lịch quay trở lại mức trước đại dịch. Del Valle đã nói chuyện với các nhà điều hành du lịch địa phương. Nhằm triển khai các dịch vụ du lịch bền vững. Hướng dẫn viên du lịch người Mexico cũng thuyết phục người dân địa phương đang sở hữu thuyền máy trong đầm tham gia buổi huấn luyện du lịch chèo thuyền. Hoạt động này không ảnh hưởng đến hệ sinh thái Bacalar, do anh dạy miễn phí.
