Nền văn hóa Óc Eo là một trong những công trình khảo cổ học lớn và nổi bật của nước ta, đặc biệt là khu vực sông Mê Công. Đây là một trong những di tích đáng tự hào và vô cùng độc đáo về một nền văn minh của nhân loại, đặc biệt là con người Việt Nam. Văn hóa Óc Eo với các di tích ấn tượng, được tìm hiểu, khám phá và khai quật trong thời gian dài đã giúp các nhà khoa học ít nhiều phân tích được bối cảnh lịch sử, văn hóa và văn minh nhân loại. Cùng deavit.com tìm hiểu thêm về nền văn hóa Óc Eo độc đáo này ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Nền văn hóa Óc Eo là công trình khảo cổ nổi bật của nền khảo cổ học
Tác giả Louis Malleret đã đóng góp công lao vào nền khảo cổ học
Sau hơn 60 năm kể từ thời điểm nguyên tác tiếng Pháp ra đời. Do Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (École Française d’Extrême Orient – EFEO) ấn hành vào năm 1959. Bộ sách quý Khảo cổ học đồng bằng sông Mê Kông (gồm 4 tập, NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành) lần đầu tiên ra mắt độc giả Việt Nam.
![Nền văn hóa Óc Eo là công trình khảo cổ nổi bật của nền khảo cổ học](https://deavit.com/wp-content/uploads/2021/10/Nen-van-hoa-Oc-Eo-la-cong-trinh-khao-co-noi-bat-cua-nen-khao-co-hoc-Dong-Nam-A.jpg)
Tác giả của Khảo cổ học đồng bằng sông Mê Kông là Louis Malleret (1901 – 1970). Ông là một nhà khảo cổ học tên tuổi. Và là nguyên Giám đốc Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp – EFEO. Trong vòng hai thập kỷ cộng tác, đồng hành rồi giữ vị trí lãnh đạo cao nhất của Viện (từ 1950 – 1956). Louis Malleret đã thực hiện nhiều chương trình khai quật khảo cổ học ở đồng bằng sông Cửu Long. Từ những năm 1937 – 1944. Và là người đầu tiên nghiên cứu một cách có hệ thống, đầy đủ về các di chỉ văn hóa Óc Eo.
Di tích văn hóa Óc Eo được UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới
Bằng nhiều nguồn tài liệu từ Ban Quản lý di tích văn hóa Óc Eo (An Giang). Hợp tác với Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp. NXB Tổng hợp TP.HCM đã hoàn thành bản thảo tập 2 của bộ sách. Nó có tên gọi Văn minh vật chất Óc Eo với sự tổ chức. Biên dịch chu đáo của những tên tuổi: Nguyễn Hữu Giềng, Nguyễn Thị Hiệp, Olivier Tessier để giới thiệu trước đến bạn đọc.
Mục đích của việc chọn ra mắt tập 2 bản tiếng Việt theo kiểu “ngược dòng” này. Thay vì tập 1 theo thứ tự. Trước hết là để độc giả trong nước nói chung. Và các nhà nghiên cứu nói riêng có cơ hội khám phá văn hóa này tường tận hơn. Thông qua những nghiên cứu khảo cổ học quan trọng của Louis Malleret. Mục đích thứ hai là để thu thập, công bố tư liệu. Nhằm góp phần vào việc chuẩn bị hồ sơ. Để đề nghị UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới. Cho quần thể di tích quốc gia đặc biệt Óc Eo – Ba Thê.
Sách Văn minh vật chất Óc Eo ghi lại quá trình khám phá và khai quật của nhà khảo cổ học
Sách là hiện vật ghi lại tất cả thông tin về nền văn hóa Óc Eo
Theo bà Vũ Thị Yến – đại diện NXB Tổng hợp TP.HCM. Tập 2 Văn minh vật chất Óc Eo của bộ sách chia làm hai quyển (chính văn và phụ bản). Quyển chính văn dành cho việc khảo sát, khai quật, miêu tả hiện vật và nghiên cứu khảo cổ, gồm ba phần. Đầu tiên giới thiệu các hiện vật là công cụ lao động, sinh hoạt của cư dân thuộc văn hóa Óc Eo. Chất liệu được làm bằng đá và xương răng của các loài động vật. Sau đó là chi tiết các hiện vật bằng đất nung. Bao gồm các công cụ được sử dụng trong hoạt động thủ công nghiệp làm gốm, kim hoàn. Và các loại đồ gốm được sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày của cư dân văn hóa Óc Eo.
![Sách là hiện vật ghi lại tất cả thông tin về nền văn hóa Óc Eo](https://deavit.com/wp-content/uploads/2021/10/Sach-la-hien-vat-ghi-lai-tat-ca-thong-tin-ve-nen-van-hoa-Oc-Eo.jpg)
Cuối cùng là những nghiên cứu về kỹ thuật luyện kim đồng và sắt của cư dân cổ. Cùng các hiện vật được làm bằng kim loại. Như tượng của các vị thần và Phật, nhạc khí, đồ trang sức và các hiện vật kim loại của nước ngoài được phát hiện ở các di chỉ Óc Eo. Phần phụ bản thu hút sự quan tâm của độc giả với những hình ảnh và chú thích về các dụng cụ, di vật thu thập được từ các cuộc khai quật quần thể di chỉ Óc Eo – Ba Thê cùng một số ảnh chụp, ảnh dập độc đáo. Từ nguồn ảnh tư liệu quý hiếm của Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp.
Văn hóa Óc Eo là phát hiện thú vị của nền khảo cổ học
Những phát hiện thú vị trong Khảo cổ học đồng bằng sông Mê Kông. Cho thấy nguyên Giám đốc Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp Louis Malleret đã dày công nghiên cứu một cách toàn diện và chi tiết nhiều phương diện văn hóa của miền Tây sông Hậu. Giúp hậu sinh nhận diện được các loại hình cổ vật Óc Eo. Phương thức sản xuất và ảnh hưởng kỹ thuật cũng như mối quan hệ giao thoa văn hóa của cư dân Óc Eo với các nền văn minh khác trong khu vực.
Hành trình bảo tồn trong danh sách di sản của văn hóa Óc Eo
Nhiều cuộc hội thảo liên quan đến xây dựng hồ sơ Văn hóa Óc Eo đã được tổ chức. Và thu thập ý kiến đóng góp của các chuyên gia. Theo Giáo sư, Tiến sỹ Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia. Giá trị của nền văn hóa Óc Eo là phát triển thịnh vượng trên diện rất rộng, không gian lớn. Và loại hình di tích rất đa dạng và phong phú. Bao gồm nơi cư trú, mộ táng, đô thị cổ, một trung tâm thương mại hàng đầu của Đông Nam Á.
![Nhiều cuộc hội thảo liên quan đến xây dựng hồ sơ Văn hóa Óc Eo đã được tổ chức](https://deavit.com/wp-content/uploads/2021/10/Nhieu-cuoc-hoi-thao-lien-quan-den-xay-dung-ho-so-Van-hoa-Oc-Eo-da-duoc-to-chuc.jpg)
Các hiện vật khai quật được đã cho thấy có sự giao thương rộng với nhiều quốc gia trên thế giới. Do đó, hồ sơ vinh danh Văn hóa Óc Eo nên làm rõ các tiêu chí. Về giao thoa văn hóa của di sản. Cũng như những nét độc đáo. Đặc biệt về truyền thống văn hóa, giá trị nổi bật về hình thức lưu trú truyền thống đang bị tổn thương do những tác động theo thời gian. Và làm rõ tính bản địa về sự phát triển liên tục, đa dạng tiêu biểu…
Các chuyên gia cho rằng: Muốn bảo tồn di tích Văn hóa Óc Eo. Việc khảo sát và khai quật nghiên cứu ở các địa điểm cần có kế hoạch toàn diện. Và chia thành từng giai đoạn. Khai quật và bảo tồn đồng thời. Tức là phải có các biện pháp kỹ thuật bảo tồn ngay từ khi khai quật. Công cuộc khai quật nghiên cứu ở đây cần có sự hợp tác đồng bộ của nhiều cơ quan chuyên ngành. Như khảo cổ học, trùng tu di tích, lịch sử – văn hóa, du lịch…